Από την Jacqueline Broadhead, Διευθύντρια, Global Exchange on Migration and Diversity, Κέντρο για τη Μετανάστευση, την Πολιτική και την Κοινωνία (COMPAS), Οξφόρδη
Απρίλιος 2020
Εισαγωγή
Ένας από τους γρίφους γύρω από τη χάραξη πολιτικών ένταξης είναι πως, ενώ η ένταξη αποτελεί ζήτημα πολιτικής πολύ χαμηλά στην ατζέντα σε σχέση με τη μεταναστευτική πολιτική, η έρευνα σχετικά με τις επιπτώσεις της μεταναστευτικής πολιτικής δείχνει σταθερά ότι το κοινό ενδιαφέρεται για την ένταξη. Η έρευνα του Ευρωβαρόμετρου (2008) δείχνει ότι ενώ το 77% των ερωτηθέντων στο Ηνωμένο Βασίλειο θεωρούν ότι η ενίσχυση της ένταξης αποτελεί αναγκαία επένδυση για τη χώρα μακροπρόθεσμα, μόνο το 39% θεωρεί ότι η κυβέρνηση έχει πράξει αρκετά επ’ αυτού τη δεδομένη στιγμή. Αντίστοιχα, οι ερωτηθέντες αε ολόκληρο το γεωγραφικό εύρος της ΕΕ είναι πιθανότερο να συμφωνήσουν ότι η ένταξη είναι επιτυχημένη στην πόλη ή την περιοχή τους (47%) από ό,τι στη χώρα ως σύνολο (39%).
Τα ευρήματα αυτά δείχνουν ότι, αν και η ένταξη αναδεικνύεται λιγότερο ως ζήτημα πολιτικής από ότι η μετανάστευση, προκαλεί πιο θετικές στάσεις, ιδίως όταν εστιάζεται στις τοπικές κοινότητες και πλαίσια – όπου οι άνθρωποι μπορούν να εντάξουν το ζήτημα στο πλαίσιο της καθημερινής τους ζωής, παρά σε μια αφηρημένη διάσταση ή ως ένα ζήτημα που επικοινωνείται μέσω του τύπου.
Συνεπώς, η ένταξη αποτελεί ένα σημαντικό πλαίσιο πολιτικής, αλλά συχνά παραβλέπεται. Αφορά το τοπικό επίπεδο, αλλά συχνά εξαρτάται από το σχεδιασμό της εθνικής πολιτικής για τη μετανάστευση, η οποία κυριαρχεί στις συζητήσεις. Στο πλαίσιο του Ηνωμένου Βασιλείου, εντοπίζονται λίγοι παράμετροι πολιτικής και λίγοι εξειδικευμένοι πόροι (Broadhead και Spencer, 2020).
Το πρόγραμμα “Πόλεις Συμπερίληψης” συνεργάζεται με 12 δήμους στο Ηνωμένο Βασίλειο για να υποστηρίξει την ανάπτυξή μιας προσέγγισης χωρίς αποκλεισμούς για τους νεοεισερχόμενους στην πόλη. Πρόκειται για μια πρωτοβουλία ανταλλαγής γνώσεων, που συντονίζει το κέντρο Global Exchange on Migration and Diversity που εδρεύει στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και υποστηρίζει την ανταλλαγή γνώσεων:
- Μεταξύ ευρημάτων της ακαδημαϊκής έρευνας, της πολιτικής και της εφαρμογής.
- Μεταξύ των ομότιμων πόλεων του Ηνωμένου Βασιλείου που συμμετέχουν.
- Σε διεθνές επίπεδο, μέσω της συμμετοχής στο δίκτυο Welcoming International.
Ως μέρος αυτού του προγράμματος, το Πλαίσιο των “Πόλεων Συμπεριληψης” βασίζεται στην ακαδημαϊκή έρευνα σχετικά με την ένταξη παράλληλα με τη γνώση που συλλέγεται από τις συμμετέχουσες πόλεις και παγκόσμια. Το σημείωμα αυτό εξετάζει το Πλαίσιο, το ακαδημαϊκό περιβάλλον στο οποίο εντοπίζεται, την εξέλιξη του, καθώς και ορισμένα βασικά ερωτήματα σχετικά με το πώς τα πλαίσια πολιτικής μπορούν να υποστηρίξουν πρακτικές συμπερίληψης χωρίς αποκλεισμούς σε τοπικό επίπεδο, αλλά και πέραν αυτου.
Ορίζοντας την Ένταξη
Ο Vertovec (2020) τονίζει ότι ενώ η έννοια της ένταξης των μεταναστών αμφισβητείται έντονα, με τουλάχιστον 20 διαφορετικούς τύπους κριτικής, έχει αποδειχθεί «ιδιαίτερα δύσκολο να υποκατασταθεί στη δημόσια σφαίρα, παρόλα τα προβλήματα που εντοπίζουν σε σχέση με αυτή οι ακαδημαϊκοί». Οι κριτικές αυτές εστιάζουν, μεταξύ άλλων, στην ασάφεια της ένταξης, καθώς και στην ιδέα της ένταξης ως κάτι που «συμβαίνει στους» μετανάστες – μια μονόδρομη γραμμική διαδικασία που παρέχει έναν μόνο μερικό απολογισμό σχετικά με το πώς εκτυλίσσονται αυτές οι διαδικασίες και που πλαισιώνεται σχεδόν αποκλειστικά σύμφωνα με τη συμμετοχή σε ένα εθνικό κράτος και από μια ‘ομαδοποιημένη’ πρόσληψη των μεταναστών ως ομοιογενή ομάδα. Αυτές οι κριτικές συγκεντρώνονται γύρω από την ιδέα ότι είναι λάθος να βλέπουμε την κοινωνία ως μια μοναδική οντότητα στην οποία κάποιος μπορεί να ‘ενταχθεί’ και που επιδιώκει να ενισχύσει, αντί να αμφισβητήσει, τις κανονιστικές ιδέες της κοινωνίας.
Παρά τις, σε πολλές περιπτώσεις, βάσιμες κριτικές, ο Vertovec καταλήγει στο συμπέρασμα ότι, «η ένταξη λειτουργεί στο μυαλό των ανθρώπων … ως μια γνωστική αρχή οργάνωσης και… ως μια οργανωτική ή κεντρική ιδέα αναφοράς για ένα σύνολο δημόσιων πολιτικών και πρακτικών μηχανισμών. Ο ισχυρισμός ότι η ‘ένταξη’ λειτουργεί δεν σημαίνει ότι πρόκειται για έναν κανονιστικά επιθυμητό όρο: Απλώς εννοώ ότι λειτουργεί αποτελεσματικά, για πολλούς, ως ένα αποδεκτό εννοιολογικό και οργανωτικό εργαλείο».
Σε αυτό το πνεύμα, το (πλαίσιο) Πόλεις Συμπερίληψης βασίζεται στην ακαδημαϊκή έρευνα που θεωρητικοποιεί την ένταξη – αναγνωρίζοντας τους περιορισμούς της, αλλά αποδέχεται τη χρησιμότητά της ως έννοια. Συγκεκριμένα, το έργο βασίζεται στο μοντέλο ένταξης των Spencer και Charsley (2016), το οποίο καθορίζει μια σειρά από βασικές αρχές, συγκεκριμένα ότι η ένταξη:
- αφορά τόσο τους νεοεισερχόμενους όσο και τις κοινότητες υποδοχής, είναι μια αμοιβαία, αμφίδρομη διαδικασία, γεγονός που πρέπει να αντικατοπτρίζεται στο σχεδιασμό πολιτικής
- συμβαίνει σε ολόκληρο το φάσμα της κοινωνίας (όχι μόνο μέσω των δημόσιων υπηρεσιών) και συνεπώς απαιτείται να συμμετάσχουν και να αναλάβουν κοινές ευθύνες μια σειρά δρώντων
- δεν αποτελεί μια μεμονωμένη διαδικασία αλλά πραγματοποιείται σε μία σειρά από τομείς: σε διαρθρωτικό επίπεδο (όπως στην αγορά εργασίας), στην κοινωνική, πολιτιστική, στην πολιτική συμμετοχή και σε σχέση με την ταυτότητα και το αμοιβαίο ανήκειν. Η αλληλεπίδραση μεταξύ αυτών είναι περίπλοκη, μπορεί να γίνουν βήματα εμπρός ή προς τα πίσω με την πάροδο του χρόνου, ενώ μια εμπειρία σε έναν τομέα μπορεί να επηρεάσει την εμπειρία σε έναν άλλο,
- είναι δυνατό να επηρεαστεί από ένα ευρύ φάσμα εξωτερικών παραγόντων ως προς όλους αυτούς τους τομείς. Εδώ περιλαμβάνονται οι παρεμβάσεις πολιτικής, καθώς και το ανθρώπινο κεφάλαιο, τα κοινωνικά δίκτυα και οι δομές ευκαιριών (όπως η πρόσβαση στην αγορά εργασίας ή τη στέγη)
- συμβαίνει, κυρίως, σε τοπικό επίπεδο.
Σε αυτή την προσέγγιση μπορούμε να παρατηρήσουμε, μια σειρά έμμεσων και άμεσων απαντήσεων στις κριτικές που περιγράφονται παραπάνω. Ενώ η ένταξη συχνά επικρίνεται ως μονόδρομη γραμμική διαδικασία, αυτό το μοντέλο καθορίζει μια αμφίδρομη διαδικασία κοινής ευθύνης. Το μοντέλο χρησιμοποιεί τη διαπολιτισμική κατανόηση γύρω από τη δημιουργία ενός νέου συνόλου για να χαρακτηρίσει την ένταξη όχι ως μια μεμονωμένη διαδικασία ‘ενσωμάτωσης’, αλλά μάλλον ως μια ευρύτερη διαδικασία οικοδόμησης ενός νέου συνόλου. Τέλος, το μοντέλο τονίζει τη σημασία του τοπικού επιπέδου ως το μέρος όπου πραγματοποιείται η πλειονότητα των διαδικασιών ένταξης. Το πρόγραμμα και το πλαίσιο “Πόλεις Συμπερίληψης” οικοδομείται πάνω σε αυτό ώστε το τοπικό επίπεδο να οριστεί (και ίσως να αναπλαισιωθεί, τουλάχιστον στο Ηνωμένο Βασίλειο) ως η φυσική εστία για τη διακυβέρνηση της ένταξης – τόσο στα θέματα ηγεσίας, όσο και σαν τόπο σύγκλησης εταίρων προκειμένου να δημιουργήσουν αλλαγή.
Το Πλαίσιο “Πόλεις Συμπερίληψης” ((Το πλήρες Πλαίσιο είναι διαθέσιμο εδώ: http://www.compas.ox.ac.uk/wp-content/uploads/Inclusive_cities_framework_FINAL_web.pdf))
Βασισμένο στην εμπειρική έρευνα, παράλληλα με την πρακτική μάθηση (που αντλήθηκε) από τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και τους επαγγελματίες μέσω της συνεχούς ανταλλαγής γνώσεων, το πλαίσιο “Πόλεις Συμπερίληψης” στοχεύει στην βοήθεια των δήμων και της τοπικής αυτοδιοίκησης του Ηνωμένου Βασιλείου για τον καθορισμό της προσέγγισής τους γύρω από την ένταξη και τη συμπερίληψη σε τοπικό επίπεδο. Το Πλαίσιο είναι ένα μη δεσμευτικό εργαλείο πολιτικής για την υποστήριξη της τοπικής αυτοδιοίκησης στην ανάπτυξη πολιτικής και πρακτικών χωρίς αποκλεισμούς.
Για να γίνει αυτό, το Πλαίσιο καθορίζει πέντε βασικές αρχές και πέντε θεματικές περιοχές.
Οι βασικές αρχές υποστηρίζουν τον τρόπο με τον οποίο οι πόλεις πρέπει να επιδιώκουν την ανάπτυξη των πολιτικών και των πρακτικών χωρίς αποκλεισμούς. Αυτές είναι:
- Να παρέχει ηγετικό ρόλο για τη δημιουργία αλλαγής
- Η ένταξη αποτελεί κοινή ευθύνη που επιτελείται από τη σύμπραξη
- Αφορά τόσο τους νεοεισερχόμενους όσο και τους παλαιότερους κατοίκους
- Χρήση των διαθέσιμων δεδομένων και στοιχείων για την κατανόηση του τοπικού πλαισίου, ώστε να προσδιοριστούν οι βασικές προτεραιότητες, να τεθούν οι στόχοι, να παρακολουθούν οι επιπτώσεις και να ενημερωθούν οι στρατηγικές όπως απαιτείται
- Ανάληψη δράσης σε τοπικό επίπεδο, άσκηση συνηγορίας σε εθνικό επίπεδο, απόκτηση γνώσης από τις βέλτιστες πρακτικές σε διεθνές επίπεδο.
Στη συνέχεια, οι πέντε θεματικές περιοχές καθορίζουν τομείς για την επαναλαμβανόμενη ανάπτυξη και εφαρμογή της πολιτικής:
- Καθοδήγηση για την ανάπτυξη του κοινού τοπικού αφηγήματος ένταξης
- Υποστήριξη και προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης χωρίς αποκλεισμούς
- Σύνδεση των κοινοτήτων
- Συμπερίληψη και δημιουργία δημόσιων υπηρεσιών χωρίς αποκλεισμούς
- Ενθάρρυνση της συμμετοχής και εκπροσώπησης των πολιτών.
Συζήτηση
Η ανάπτυξη του Πλαισίου Πόλεις Συμπερίληψης ακολούθησε μια επαναλαμβανόμενη διαδικασία που οδήγησε σε μια σειρά βασικών ερωτημάτων προς εξέταση:
- Πώς θα μπορούσε αυτό το πλαίσιο να βοηθήσει τις περιοχές να επαναπροσδιορίσουν τις προκλήσεις της ένταξης;
- Είναι αυτοί οι σωστοί τομείς πολιτικής και πώς μπορεί να μετρηθεί η πρόοδος;
- Πώς τα μαθήματα από το διεθνές επίπεδο σχετικά με τη χρήση πλαισίων και προτύπων θα μπορούσαν να οδηγήσουν την αλλαγή;
(Ανα)πλαισιώνοντας την ένταξη ως διαμόρφωση του τόπου
Παρότι η ένταξη συχνά (τουλάχιστον στο Ηνωμένο Βασίλειο) υπήρξε χαμηλά στις προτεραιότητες των υπεύθυνων χάραξης πολιτικής τόσο σε τοπικό όσο και σε εθνικό επίπεδο, στην πραγματικότητα αναδεικνύει μερικά από τα πιο σημαντικά ζητήματα πολιτικής για τους τοπικούς πολιτικούς και υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, δηλαδή «πώς ζούμε καλά μαζί», πώς οικοδομούμε ένα νέο ‘εμείς’ μέσα στον συνεχώς μεταβαλλόμενο χαρακτήρα της πόλης. Αυτές οι προκλήσεις αποτελούν την ουσία της τοπικής αυτοδιοίκησης και, εάν πλαισιωθεί με αυτόν τον τρόπο, η ένταξη μετατρέπεται από μια ενίοτε περιφερειακή ανησυχία – σχετικά με στοχευμένες πρωτοβουλίες για νεοεισερχόμενες κοινότητες – σε μια πολιτική προτεραιότητα της ευρύτερης πόλης.
Η προσέγγιση που εστιάζει στην ενσωμάτωση της ένταξης και της συμπερίληψης, φέρει κινδύνους – υπάρχει ο κίνδυνος να χαθεί η εστίαση στις νεοεισερχόμενες κοινότητες – αλλά επιτρέπει επίσης μια ευρύτερη προοπτική από ό,τι συνήθως περιλαμβάνονταν στη συζήτηση για την πολιτική ένταξης.
Καθορισμός και μέτρηση της προόδου
Το Πλαίσιο θέτει επίσης τον καθορισμό ορισμένων ευρύτερων τομέων πολιτικής((Το πλήρες πλαίσιο συμπεριλαμβάνει επίσης μία σειρά επιμέρους στόχων που συνοψίζονται κάτω από κάθε μία θεματική περιοχή)) ως θεματικές περιοχές στις οποίες πρέπει να επικεντρωθούν οι κατά τόπους περιοχές. Αυτοί οι τομείς επιδιώκουν να εστιάσουν σε τομείς στους οποίους οι δήμοι έχουν δεξιότητες, διευρύνοντας παράλληλα την προοπτική πολιτικής όπως περιγράφεται παραπάνω. Αυτό σημαίνει ότι δεν επικεντρώνονται συγκεκριμένα σε ζητήματα μεταναστευτικής πολιτικής, αλλά σε τομείς στους οποίους είτε ο δήμος έχει εξουσία και μπορεί να ενεργήσει ηγετικά – ή στους τομείς όπου η τοπική αρχή μπορεί να ενεργήσει ως συντονιστής για τη συγκέντρωση ενδιαφερόμενων μερών. Αυτό είναι ιδιαίτερα κατάλληλο για την θεματική περιοχή που αφορά στην οικονομική ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς. Παρότι έχει αυξηθεί το ενδιαφέρον της πολιτικής σχετικά με αυτό, ο ρόλος των εργοδοτών και των επιχειρήσεων ήταν σχετικά αδύναμος στο σχεδιασμό πολιτικών και πρακτικών ένταξης – εκτός από την ενθάρρυνση του επιχειρηματικού πνεύματος. Ενθαρρύνοντας την ευρύτερη κοινή ιδιοκτησία της ατζέντας ένταξης και συμπερίληψης σε ολόκληρη την πόλη είναι ένας τρόπος με τον οποίο το Πλαίσιο θα μπορούσε να υποστηρίξει την ανάπτυξη μιας νέας προσέγγισης.
Το πλαίσιο στοχεύει κυρίως στην υποστήριξη της ανάπτυξης πολιτικών χρησιμοποιώντας τα διαθέσιμα δεδομένα και στοιχεία. Πρωταρχικά δεν προορίζεται ως εργαλείο μέτρησης ή αξιολόγησης (σε αντίθεση με ορισμένα από τα διεθνή παραδείγματα που εξετάζονται παρακάτω). Ωστόσο, είναι σημαντικό να δοθεί προσοχή στον τρόπο με τον οποίο θα παρακολουθηθεί η πρόοδος. Αντί να ορίζονται αυστηρά κριτήρια αξιολόγησης ή δείκτες απόδοσης, το πλαίσιο αντίθετα παραθέτει μελέτες περιπτώσεων από καθεμία από τις ιδρυτικές πόλεις και αναδεικνύει «όσα δείχνουν καλά» σε κάθε θεματική περιοχή. Αυτό αναγνωρίζει ορισμένους από τους περιορισμούς των δεδομένων που διαθέτουν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, αλλά επίσης αναδεικνύει το ευρύτερο θέμα της ένταξης ως ένα σύνθετο φαινόμενο διαμόρφωσης τόπων και αλληλοσυνδέσεων που δεν μπορεί εύκολα να μετρηθεί. Οι Lowe και Plimmer (2019) επισημαίνουν ότι δεδομένης αυτής της πολυπλοκότητας, εάν θέλουμε να “συμβάλλουμε στη δημιουργία θετικών κοινωνικών αποτελεσμάτων, πρέπει να μάθουμε να αγκαλιάζουμε αυτήν την πολυπλοκότητα” μέσω ενός συστήματος μέτρησης που εστιάζει στις προϋποθέσεις για τη δημιουργία αλλαγών καθώς και τη μέτρηση συγκεκριμένων αποτελεσμάτων.
Χρήση πλαισίων και προτύπων για την προώθηση της αλλαγής
Το ζήτημα της μέτρησης συνδέεται με το πόσο η ανάπτυξη πλαισίων και προτύπων μπορεί να υποστηρίξει την αλλαγή πολιτικής. Μέσω του εκπαιδευτικού συνεργάτη Welcoming International, το πρόγραμμα Πόλεις Συμπερίληψης αντλεί γνώση από την εμπειρία της Γερμανίας, των ΗΠΑ, της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας, καθεμία από τις οποίες έχει αναπτύξει παρόμοια πλαίσια ή πρότυπα. Η πρωταρχική διαφορά των προσεγγίσεων έγκειται στη σύγκριση μεταξύ ενός συνόλου προτύπων που πρέπει να πληροί μια πόλη (για παράδειγμα για να αποκτήσει διαπίστευση ως πόλη υποδοχής) έναντι της πιο χαλαρής και πιο διευκολυντικής προσέγγισης ενός μη δεσμευτικού πλαισίου – που στοχεύει στη στήριξη πόλεων αλλά δεν αποτελεί οδηγία. Κάθε μία από αυτές έχει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά της αναφορικά με την ανάπτυξη πρακτικών χωρίς αποκλεισμούς και είναι εν μέρει αποτέλεσμα των ρυθμίσεων διακυβέρνησης κάθε χώρας – όπου τα προγράμματα διαμεσολαβούνται από τις ΜΚΟ (ΗΠΑ και Αυστραλία) και την ομοσπονδιακή κυβέρνηση (Νέα Ζηλανδία) σε αντίθεση με τη πανεπιστημιακή διαμεσολάβηση του προγράμματος Πόλεις Συμπερίληψης.
Συμπεράσματα
Το πλαίσιο “Πόλεις Συμπερίληψη” επιδιώκει να διευκολύνει τους τοπικούς δήμους ώστε να ενεργήσουν ως ηγέτες στην προώθηση της ένταξης και της συμπερίληψης σε τοπικό επίπεδο, εντοπίζοντας τόσο τρόπους εργασίας για τις τοπικές αρχές και μια σειρά θεματικών περιοχών πολιτικών στις οποίες έχουν τόσο τη νομική αρμοδιότητα όσο και την τοπική δράση για να φέρουν αλλαγή. Ενώ η ένταξη αποτελεί συχνά ένα τεταμένο πεδίο ακαδημαϊκής έρευνας, υπάρχουν σαφή εμπειρικά ευρήματα σχετικά με τη αμφίδρομη φύση της ως κοινή ευθύνη που επιτελείται σε σύμπραξη, καθώς και της σημασίας του τοπικού επιπέδου, το οποίο μπορεί να υποστηριχθεί από το Πλαίσιο για να μεταφραστεί σε τοπική πολιτική και πρακτική.
Ωστόσο, παραμένουν ορισμένα ερωτήματα που πρέπει να διερευνηθούν – πόσο αποτελεσματικά είναι αυτά τα πλαίσια στη μετάφραση των ερευνητικών ευρημάτων και στη διευκόλυνση της χάραξης πολιτικών και πρακτικών; Συγκεκριμένα, μπορούν τα πλαίσια να πάνε πέρα από την καθοδήγηση αναφορικά με την παροχή συγκεκριμένων υπηρεσιών, σε ευρύτερες αντιλήψεις για τη διαμόρφωση τόπων προσπαθώντας να αναπλαισιώσουν την ένταξη και τη συμπερίληψη, ώστε να αποκτήσουν περισσότερη έλξη και πολιτική σημασία; Τέλος, μπορούν τα πλαίσια να υποστηρίξουν τη μέτρηση της προόδου σε έναν τομέα πολιτικής τόσο περίπλοκο και πολύπλευρο όσο η ένταξη; Η συνεχής ανταλλαγή γνώσεων μεταξύ των πεδίων χάραξης πολιτικής, εφαρμογής και ακαδημαϊκής έρευνας στοχεύει στον έλεγχο και τη διερεύνηση περαιτέρω αυτών των ερωτημάτων ως μέθοδο διευκόλυνσης των χωρίς αποκλεισμούς πρακτικών στο Ηνωμένο Βασίλειο και πέραν αυτού.
Αναφορές
Broadhead, J. (2020) Building inclusive cities: reflections from a knowledge exchange on the inclusion of newcomers by UK local authorities. ComparativeMigrationStudies 8:14
Broadhead, J. and Spencer S. (2020) Policy Primer: Integration Migration Observatory http://migrationobservatory.ox.ac.uk/resources/primers/policy-primer-integration/
Eurobarometer (2018) Special Eurobarometer 469 October 2017 Integration of immigrants in the European Union http://ec.europa.eu/commfrontoffice/publicopinion/index.cfm/survey/getsurveydetail/instruments/special/surveyky/2169
Lowe, T. and Plimmer, D. (2019) Exploring the new world: Practical insights for funding, commissioning and managing in complexity http://wordpress.collaboratei.com/wp-content/uploads/1.-Exploring-the-New-World-Report-MAIN-FINAL.pdf
Spencer, S. and Charsley, K (2016) Conceptualising integration: a framework for empirical research, taking marriage migration as a case study. Comparative Migration Studies, 4:18 http://link.springer.com/article/10.1186/s40878-016-0035-x
Vertovec, S. (2020) Considering the work of ‘integration’ MMG Working Paper http://www.mmg.mpg.de/565490/WP_20-04_Vertovec_Integration.pdf
